Vespa T5 – Trả lại tên cho em

Sau khi ngưng sản xuất Rally 200, một thời gian dài Piaggio không ngó ngàng tới phân khúc xe vespa sport. Có thể có người sẽ “ngứa lợi” và bảo: con PX200 lù lù như thế kia, sao bảo không có xe vespa sport? Và đây là liều thuốc chống ngứa: PX giờ đây chỉ là phương tiện đi lại, không fải là xe để chơi như thời GS, SS hay Rally. Số lượng PX 125, 150, 200 sản xuất ra hầu như ngang nhau, giống như hàng “may sẵn”, chỉ khác nhau về dung tích động cơ. Nếu dựng 2 chú PX125 và PX200 cạnh nhau sẽ rất khó phân biệt nếu xe đã bị mất tem cốp. Nhưng khi dựng GS150 cạnh acma hay dựng SS cạnh sprint lại là một chuyện khác. “Đẳng cấp” được phân biệt rõ ràng, từ cốp xe cho đến đầu đèn, hay nói một cách “trần trụi”, từ đầu cho đến đít đều không thể nhầm lẫn.

Vấn đề đã rõ ràng

Phải làm thế nào chế tạo ra 1 chiếc vespa vừa bền đẹp, vừa hấp dẫn, vừa mạnh mẽ hơn hẳn và trên hết phải nổi bật so với các xe vespa đương thời. Đó cũng là tiêu chí Piaggio đưa ra khi thiết kế các dòng xe thể thao thập niên 50-60. Các nhà thiết kế, các nhà maketing vật vã 6 năm trời, từ 1979 (là năm ngưng sản xuất Rally) tới 1985 thì “nặn” ra được mẫu xe sport mới. Đó là chú chiến mã Vespa T5.

Các bác “tay chơi” hay “chân chơi” PX chắc hẳn đều hình dung rõ mồn một chú T5 như thế nào. Đầu to, mông ú na ú nần, máy móc chả có gì hay, vè xấu ma chê quỷ hờn… nói tóm lại là không thể so với “cậu ấm PX” được. Nhưng các nhà quảng cáo của Piaggio thì nghĩ khác. Họ nghĩ, sau đó viết ra tiếng Ý, sau đó vài cha rỗi hơi dịch ra tiếng Anh, sau đó em cãi nhau với vợ buồn quá ngồi tra Lạc Việt dịch ra tiếng Việt như thế này:

“Đây là model xe thể thao sau một thời gian dài vắng bóng… Một kiểu dáng hoàn toàn mới … đầu vuông với kính chắn gió tạo dáng thể thao … vè trước cao, gọn, khí động học giúp dáng xe trông ngầu hơn (more aggressive) đuôi cụt (stub tail) càng làm chiếc T5 mạnh mẽ hơn bao giờ hết”.

Khà khà, vụ đuôi cụt này làm em nhớ tới mấy chú bulldog đuôi cụt, lúc nào cũng trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Thử hình dung xem, thả một con bulldog và một con dog bất kỳ, cùng trọng lượng cho cắn nhau, có lẽ phần thắng 90% sẽ thuộc về chú bulldog. Tương tự, cho chú T5 đua cùng PX125, PX ngửi khói là cái chắc.

Đến đây chắc có bác sẽ ngứa mũi, nhưng các bác cứ yên tâm, em sẽ gãi cho bác bác hết ngứa ngay sau đây.

Quay trở lại chiến dịch quảng cáo cho T5.

Như đã nói, T5 là model vespa thể thao, tất nhiên là nhắm vào giới trẻ, máu tốc độ còn rần rật trong huyết quản. Họ không ngại ngùng nói rằng áp dụng kỹ thuật “pole position” để sản xuất xe T5.

Đoạn này em không biết dịch thế nào, nguyên bản nó đây “a technique used for Formula One”. Do đó, họ lại càng không cảm thấy xấu hổ khi tuyên bố tiếp “it is truly a remarkable vespa, the fastest 125cc vespa ever made”.

Hãy so sánh chú em T5 với cụ ông 125 rod model 1948 để thấy rõ. Cũng một dung tích động cơ nhưng cụ 125 rod chỉ có sức khoẻ bằng 4,5 con ngựa (4.5HP), tốc độ tối đa có lẽ chậm quá nên xấu hổ, không dám gắn đồng hồ tốc độ (khà khà, thực tế thì tài liệu của Piaggio nói rằng 125 rod 1948 có tốc độ tối đa là 70km/h); trong khi đó “quân nặc nô” T5 chỉ gắn động cơ 125cc nhưng sức mạnh vượt trội 12 ngựa, tốc độ tối đa ngang ngửa gã cao bồi PX200 là 62MPH, gần 100km/h.

Bây giờ ăn em ta cùng nhau khám từ tổng quát đến chi tiết chú em T5 tài nhưng tật này.

Đầu tiên là cái tên

Đoạn này em tâm sự riêng với các bác đã có vợ (thật) và đã có con.

Ngay từ khi đứa con yêu quý chưa chui ra khỏi bụng mẹ, các bác, vợ các bác và cả đại gia đình đều đã suy nghĩ để đặt tên cho con, cháu mình một cái tên đẹp nhất, ý nghĩa nhất. Bái bai những Văn B, Thị C, bây giờ là thời của Gia Hân, Quốc Bảo…

Toàn những cái tên đọc lên đã muốn yêu. Tên xe cũng thế thôi. Thời xưa vespa chỉ độc nhõn chữ VESPA trên bửng trước, sau đó mới có vespa150, GL, GS rồi đến super, sprint hay PX, LX sau này.

Vậy tên T5 thì có gì hay? Hay, thậm chí theo em rất hay các bác ạ.

Không cần khoe khoang như GS, cậu là Grand Sport đó nha hoặc Rally, đừng có bày đặt đòi đua với cậu, hay SS Super Sport, thấy cậu còn không biết tránh cho mau.

T5 kín đáo hơn, nhưng hiểu rồi thì tức như bò đá. T5 – làm ơn đừng hiểu là 5 thì – dịch từ tiếng Ý ra tiếng Anh nghĩa là 5 ports.

Vespa T5 = vespa 5 cửa. Bác nào có quan tâm đến máy móc sẽ biết sprint 3 cửa bốc hơn sprint 2 cửa thế nào. Có lẽ người Ý chỉ làm ra xe 3 cửa là cùng. Thế mà giờ đây lại lòi ra con xe vepsa 5 cửa. Kinh chưa?

Bây giờ đến đoạn trông mặt bắt hình dong. Nhìn đầu con T5 xem nào.

Gồ ghề, góc cạnh. Đèn trước hình chữ nhật, không tròn. Làm ra cái đèn trước chắc chắn tốn tiền hơn đèn tròn của mấy anh PX, vì chắc chắn phải dùng nhiều thuỷ tinh hơn.

Đầu xe đuợc gắn thêm miếng kính chắn gió, theo Piaggio là “adding more sporty character”. Bảng đồng hồ nếu đem so với PX thì ngất trên cành quất. Nào là đồng hồ báo nhớt, đồng hồ báo xăng, đèn xin rẽ, đèn báo phanh.

Đặc biệt, T5 có đồng hồ đếm km bằng điện tử. Thời điểm năm 1985 gắn cho xe vespa đồng hồ điện tử là kinh lắm. Như vậy, nhìn mặt đã thấy không lẫn với PX hay sprint hay mini, phải không ạ?

Từ mặt, ta hơi liếc mắt xuống phần dưới mặt, động tác này 90% quý ông hay dùng khi quan sát một cô gái đẹp. Phần dưới có gì khác lạ?

Có cái gờ ở cốp, ta có thể để chìa khoá hay những thứ nho nhỏ xinh xinh mà không phải mở cốp ra. Líêc mắt xuống dưới chút nữa, ta sẽ thấy cái vè trước được cắt ngắn so với PX, làm ta liên tưởng đến một chú PX mặc quần đùi.

Bác nào trót yêu PX sẽ bảo cái vè trông kệch cỡm, có phần nhố nhăng, lại còn gắn thêm miếng nhựa chụp bánh trông chả khác nào mặc quần kéo không kỹ lòi cà quần trong ra ngoài. Nhưng một lần nữa, các nhà quảng cáo lại không ngần ngại nói rằng cái vè ngắn – hay cái quần cộc – ấy chính là một trong những yếu tố quan trọng để tạo nên một chiếc T5 đôc đáo và ngầu (cool!!!)

Phần đầu của chú em T5 còn nhiều tranh cãi, đặc biệt các bác trót yêu PX mà chưa bỏ được (lại trót yêu, vì muốn bán PX bây giờ bán cho ai, thử lên mạng rao bán xem) sẽ tìm ra nhiều đặc điểm thô kệch, xấu xí của cái đầu húi cua vuông vức kia.

Thôi thì ta hãy tạm bỏ đấy, đợi các “tình nhân của PX” mổ xẻ tiếp, mà xem xét phần “hậu” T5 xem sao. Đuôi T5 rất khác các đời xe cùng thời. Đuôi to, gồ lên, liền với đèn hậu thành một khối, trông xa như con khỉ đít đỏ.

Ấy thế mà Piaggio lại bảo cái đuôi ấy tuy cụt nhưng là đuôi quý tộc nhé (the stub tail adding sporty image). Hai cốp có chữ T5 rõ to, to hơn bất kỳ chữ cốp nào khác, và in đậm.

Các bác thế nào em không biết, nhưng đối với em, phàm đã tò mò, táy máy thứ gì là em fải tháo tuốt tuồn tuột, chọc ngoáy sờ soạng đủ chỗ đến mỏi mới nghỉ chờ hết mỏi chọc tiếp. Táy máy tháo cốp ra (tháo dễ như PX thôi) thì thấy cốp có lớp chống ồn dán bên trong. Kinh chưa, dân Ý quan tâm đến lỗ tai như thế đấy. Nhưng tại sao fải chống ồn? Có lẽ xe chạy nhanh quá, tương đương với PX200 nên phải thiết kế lớp chống ồn.

Ai đã từng mê muội, đắm đuối vì GS sẽ biết không thể  lấy máy Acma 150 làm GS150 giả cầy,  không thể lấy máy sprint làm máy GS160 giả cầy. Người ta tính cả rồi, muốn chơi sành điệu xin mời mua hàng chính hãng, đừng kêu nhái chiên ếch xào các em nó cười thối mũi (khà kkhà, nói chơi thôi nhe, em cũng xài GS giả cầy đây)

Chú T5 tuy là 125, nhưng là 1265 quý tộc. Piston đường kính 55mm, khoảng chạy piston 52mm trong khi PX125 có piston 52.5mm và khoảng chạy 57mm, rõ ràng ta không dùng lẫn được, phải không nào?

Thêm nữa, T5 là loại xe 5 cửa nên quả piston là loại 5 cửa. Xi lanh được mạ lớp Nikasil (nikasil finished bore), ai đổ xăng quên pha nhớt dẫn đến bó máy là vứt, bán khung xe cho các dân chơi mua về làm acma giả.

Do đó ai bảo “tao vừa lên cốt cho con T5 125” là nói phét. Piston 5 cửa cho T5 chỉ sản xuất một size 55mm duy nhất, và quả xilanh nikasil thì đừng nghĩ đến chuyện doa nòng, lên cốt.

Xe 5 cửa tất nhiên phải uống xăng nhiều. Để cung cấp đủ xăng cho chú em T5 nhậu, Piaggio đã gắn cho chú bình xăng con (hay còn gọi là cái chế) 24/24. Các bác biết không, loại 24/24 trước nay độc quyền của PX200 đấy. Vai em mà láo, dám uống ngang với anh hai. Hiện nay, nếu quy ra thóc bình xăng 24/24 có giá khoảng 1tr còn bình xăng con 20/20 cho PX125 thường đắt nhất cũng chỉ 500 nghìn là cùng.

Tóm lại, T5 là mẫu thiết kế hoàn toàn mới, từ khuôn mẫu các chi tiết bên ngoài đến kỹ thậut máy móc bên trong, không theo chuẩn nào của Piaggo tại thời điểm 1985.

Nhìn bề ngoài hay đi sâu vào kỹ thuật không thể lập lờ đánh lận con đen, T5 là T5, PX là PX. Mục đích nhắm tới phân khúc khách hàng trẻ, máu và có tiền nên giá cả không quan trọng, miễn là chạy tít.

Thương hiệu , kiểu dáng T5 được các bác Indo, India và Taiwan “mượn tạm” để sản xuất Excel, T5.

Ác một điều, T5 vào Việt Nam không mang quốc tịch Ý (phỏng đoán, vì em chưa thấy con T5 Ý nào) nên vị thế T5 ở nước ta có phần yếu thế.

Để kết thúc, em đề nghị từ nay hễ nói đến T5, tức là T5 125 Ý Đại Lợi. Còn các bác T5 Tải Oằn, Cà Ri ta gọi là T3 các bác nhé.

Cảm ơn bài viết của tác giả H.Son- Vespafriends!

Một cái tên mới và một diện mạo cách tân – đó là hai điểm nổi bật của mẫu “Vespa 125 T5 pole position” ra mắt năm 1985. Những đường nét mạnh mẽ, tấm chắn phía trước và đồng hồ công-tơ-mét kỹ thuật số làm nên tính cách thể thao của nó. Với mẫu xe này, Piaggio được giao nhiệm vụ khó khăn là cạnh tranh với đối thủ “cơ bắp” và “hiếu chiến” của Nhật Bản. Chiếc T5 được trang bị động cơ với 5 cửa hút – đẩy, đảm bảo công suất chưa từng có trên những mẫu Vespa có dung tích xy-lanh tương tự. Ngoài chính cái tên của mình ra, mối quan hệ mật thiết của chiếc T5 này với giới chuộng tốc độ còn được ghi nhận qua sự lựa chọn của tay đua công thức I xuất sắc Nelson Piquet.

Động cơ: xy - lanh đơn 2 kỳ

Đường kính: 55 mm

Hành trình pít - tông: 52 mm

Dung tích xy - lanh: 123,5 cc

Vận tốc cực đại: 100 km/h

Hệ thống giảm xóc: lò xo mặt đinh ốc và phuộc nhún thủy lực trên cả 2 bánh

Hệ thống phanh: tang trống

Lốp: 3,5 - 10 inch

Vespa- Một biểu tượng lịch sử